Oszczędności poprzez rozwój (Trójmiasto.pl / 12 listopada 2022 r.)

Ostatnie lata to niełatwy czas dla samorządów, głównie przez zmiany wprowadzane przez stronę rządową. Szacunki związane z obniżeniem wpływów z podatku PIT, jak i modyfikacje w podziale subwencji oświatowej, zmniejszyły łączne dochody gdyńskiego samorządu o około 600 mln zł.

W przestrzeni medialnej coraz częściej słyszymy o drastycznych działaniach, do których są zmuszane samorządy – wyłączanie oświetlenia ulicznego czy zamykanie basenów. W Gdyni, przewidując niepewne czasy, udało się wdrożyć nowe rozwiązania, które w perspektywie lat pozwalają wyhamować rekordowe wzrosty kosztów przy zapewnieniu odpowiedniej jakości. 

Oświetlenie i odzysk energii

Gdyńskie ulice i parki oświetla ponad 20 tys. opraw. W tym miesiącu zakończyła się wymiana kolejnego pakietu – niemal 1 tys. sztuk. To projekt zrealizowany wspólnie z Radami Dzielnic. Obecnie około 75 proc. całego miejskiego oświetlenia jest w energooszczędnej technologii LED, a do tego z systemem obniżenia mocy po godzinie 23. Kolejne miejskie budynki posiadają fotowoltaikę – są to szkoły, Przystanie Dzielnicowe, obiekty sportowe, a już niedługo PPNT, Dom Pomocy Społecznej i zajezdnia trolejbusowa.

W naszym mieście jest wiele przewyższeń. Wykorzystują to gdyńskie „trajtki”, które odzyskują energię jadąc „z górki”, podobnie jak 24 autobusy elektryczne wprowadzone do eksploatacji czerwcu 2022 roku.

Termomodernizacja budynków

Korzystając ze środków z Unii Europejskiej, kilka lat temu rozpoczęliśmy proces termomodernizacji placówek oświatowych, przez co zmieniają się nie tylko ściany przez nową elewację, ale również instalacje grzewcze, węzły cieplne i instalacje elektryczne. Efekty można zobaczyć m.in.: w II i VI LO, SP12, 16 czy 31, a obecnie trwa jedna z największych modernizacji związana ze szkołą sportową przy ul. Władysława IV. Łączny nakład inwestycyjny? Niemal 100 mln zł!

LIZUD

Oszczędności ma też przynieść odśnieżanie i sprzątanie dróg przez ZDiZ.

fot. ZDiZ GdyniaCzyli Letnie i Zimowe Utrzymanie Dróg w ZDIZ Gdynia. Znaczące podwyżki stawek, które wynikały z przetargów na utrzymanie dróg i chodników w okresie zimowym doprowadziły do sytuacji, w której przy niewielkich opadach koszty oscylowały ok. 18 mln zł za sezon. To w przeliczeniu na długość dróg jedna z najwyższych stawek w Polsce. 

Analiza rynku pokazała, że możliwe jest częściowe przejęcie zobowiązań przez jednostkę miejską, która również będzie działała w okresie letnim przy sprzątaniu. Efekt? Symulacje przy ciężkiej zimie w przypadku dawnego systemu odśnieżania i obecnej sytuacji na rynku wskazują kwotę ok. 40 mln zł, model gdyński to kwota ok. 10 mln zł, a to oznacza milionowe oszczędności. Co ważne – chodniki i ciągi piesze są nieustająco zabezpieczane dawnym modelem tj. przez firmy i podmioty prywatne wybrane w drodze przetargu. 

Ostatni sezon pokazał, że wyzwaniem było kontraktowanie soli drogowej – posiadanie własnej floty pozwala na niezależne zakupy, co również pozwala efektywniej reagować na sytuacje u dostawców, a dodatkowo sterować ilością, która jest sypana na drogi. Nadmiar powoduje większe zniszczenia – od zieleni, przez infrastrukturę, kończąc na samochodach.

Opisane działania są procesem rozpoczętym kilka lat temu. W przypadku drastycznie obniżanych dochodów samorządów, istotne jest szukanie przestrzeni do wykorzystywania technologii i inwestycji, które zmniejszają zużycie energii. Koszt, który dotyka miasta i gminy, ale i każdego z nas, jako mieszkańców. Widzimy to w comiesięcznych rachunkach domowych.

W tym miejscu należy zaznaczyć rolę środków z Unii Europejskiej – praktycznie każde ze wskazanych działań uzyskało dofinansowanie. Obecnie środki z UE nie dość, że są zablokowane, to naliczane są także kary, które potrącane zostają z wcześniej przyznanych alokacji. To działania, które działają na szkodę nas wszystkich, szczególnie gdy widzimy kraje, wykorzystujące Krajowe Plany Odbudowy, do wzmacniania gospodarki w tak trudnym społecznie i gospodarczo czasie.

Oszczędnością jest również zahamowanie niekontrolowane wzrostu ceny za usługę czy produkt w kolejnych latach. Udało się zrobić pierwsze znaczące kroki w ważnych dla miasta obszarach, jest to dopiero początek długiej drogi, która pozwoli na zmniejszenie zużycia energii, obniżenie śladu węglowego, a na końcu oszczędności, które pozwolą na dalszy rozwój miasta.